Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το μυθιστόρημα του πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης, Γιάννη Φίλη, "Η δικαίωση", όπως και το κείμενο του δημοσιογράφου - λογοτέχνη Δημήτρη Κακαβελάκη για το βιβλίο αυτό, που δημοσιεύτηκε στη στήλη του: "Με την ευθύνη του πνεύματος" στα "Χανιώτικα νέα" στις 3 Απριλίου 2012 και το οποίο αναδημοσιεύουμε.
Γράφει ο ΔΗΜ. ΚΑΚΑΒΕΛΑΚΗΣ
Ενα ακόμη σημαντικό μυθιστόρημα του συγγραφέα, ποιητή και διακεκριμένου επιστήμονα (3 φορές πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης), ο οποίος μέσα από τον τίτλο του νέου έργου του, "Δικαίωση", μυθιστορεί σε πραγματικό τόπο, χρόνο και με πραγματικούς ήρωες, μια ολόκληρη ιστορική εποχή της δεκαετίας του '50.
Τότε η Ελλάδα έζησε την τραγωδία του εμφυλίου και χωρίστηκε στα δύο. Για να μείνουν βαθιά τραύματα και πληγές σ’ εκείνες τις γενιές που θυσιάστηκαν, κυρίως, για ιδεώδη που διαψεύστηκαν.
Για να μείνουν αδικαίωτοι οι αγώνες και οι θυσίες, με μεγάλες συνέπειες για τον λαό μας και τη χώρα μας.
Αυτή τη Δικαίωση (σε εποχή, τώρα, που η χώρα και όλοι οι Ελληνες ξαναφυλακιζόμαστε "αδικαίωτοι" στην παγκόσμια "φυλακή" της υπερεκμετάλλευσης) ο Γιάννης Φίλης τη δημιουργεί με τους ήρωες του μυθιστορήματός του.
Ενα μυθιστόρημα που υπερβαίνει τον πρωταγωνιστικό χώρο στις φυλακές θανατοποινιτών και πολιτικών κρατουμένων στη Σούδα, αλλά και τον συγκεκριμένο χρόνο ενός μεγάλου εθνικού δράματος. Για να φθάσει ο Γιάννης Φίλης στην υπερκέραση των συγκεκριμένων μέσα από τον χωρόχρονο που περιλαμβάνει όλα τα γεγονότα του σύμπαντος, όλα τα γεγονότα των αδικαίωτων του κόσμου με την ελπίδα της "Δικαίωσης".
Πέμπτη βράδυ, 29 του Μάρτη 2012, έγινε η παρουσίαση του νέου βιβλίου του πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης Γιάννη Φίλη.
Αυτό το έργο του τεχνολόγου επιστήμονα είναι ένα ακόμα ενδιαφέρον ιστορικό μυθιστόρημα που καταθέτει ο συγγραφέας του, με επίκεντρο τις πρώην φυλακές στο Καλάμι της Σούδας όπου για χρόνια εκρατούντο και εκτελούντο θανατοποινίτες. Με την τελευταία εκτέλεση να έχει γίνει το 1972.
Βέβαια η φυλακή αυτή ήταν και για πολιτικούς κρατούμενους. Μάλιστα σ’ αυτήν, όπως είναι γνωστό, κρατήθηκε, ως πολιτικός κρατούμενος και ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Στους σκληρούς καιρούς η φυλακή αυτή συνιστούσε μια αγριότητα της καταδικαστικής πραγματικότητας. Μέσα από την οποία προσδοκούσαν Δικαίωση οι έγκλειστοι, ακόμα και οι θανατοποινίτες, που ακουμπούσαν την "παράλογη" ελπίδα τους, σε μια χάρη, σε μια απροσδόκητη αλλαγή της καταδικαστικής τους απόφασης, με δικαίωσή τους.
Η οποία, όμως, ήταν τόσο σπάνια, τόσο απίστευτη.
ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΜΕ ΕΛΠΙΔΑ H ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΑΣ
Ομως, η ανθρώπινη ψυχή είναι πλασμένη και προσδοκά τη Δικαίωση, με ελπίδα. Οπως συνέβη με την περίπτωση του σπουδαίου θεατρικού έργου του Σάμιουελ Μπέκετ "Περιμένοντας τον Γκοντό", ένα έργο που έγινε διάσημο από τους θανατοποινίτες των πιο σκληρών φυλακών της Αμερικής του "Σαν Γκουεντιν" στην Καλιφόρνια.
Αυτό το έργο μετά την αποτυχία των πρώτων παραστάσεών του στο Παρίσι ανεβάστηκε σ’ αυτές τις φυλακές περί το 1952 με θεατές τους θανατοποινίτες. Αυτοί μέχρι ν’ αρχίσει το έργο με σκληρά χωρατά, αρνήσεις, φωνές και αποδοκιμασίες αντιδρούσαν. 10 λεπτά όμως μετά την έναρξη είχαν όλοι καθηλωθεί. Γιατί ο καθένας από αυτούς, μέσα στην καταδίκη του περίμενε -ανάμεσα στον διάλογο των πρωταγωνιστών του Ντίντι και του Γκόγκο νάρθει ο κάποιος υπαρκτός ή ανύπαρκτος που τους έφερνε ένα μήνυμα ελπίδας!…
Είχε, λοιπόν, επικρατήσει νεκρική σιωπή κι όταν τελείωσε το έργο αυτοί περίμεναν μια σωτηρία από κάποιο άγνωστο… Γκοντό.
Το έργο από εκείνη την παράσταση έγινε διάσημο και ο Μπέκετ με βάση αυτό πήρε βραβείο Νόμπελ.
ΑΠΟ ΑΔΙΚΑΙΩΤΗ ΕΠΟΧΗ Η "ΔΙΚΑΙΩΣΗ" ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΥΠΕΡ-ΑΔΙΚΙΑΣ
Αυτή, όμως, τη Δικαίωση, αν την προεκτείνουμε από τα πρόσωπα, τα υπαρκτά και συγκεκριμένα, σε ευρύτερα σύνολα άδικων καταδικασμένων λαών, εθνών. Τότε η προσδοκία της Δικαίωσης μεγεθύνεται και παίρνει συλλογικές διαστάσεις. Οπως έχει γίνει χρόνια και χρόνια από ισχυρούς ενάντια σε ανίσχυρους λαούς και έθνη. Με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις καταδίκες και καταστροφές λαών ιδιαίτερα σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα και της τραγικής, πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα.
Ενα γεγονός που το γευτήκαμε εφιαλτικά εμείς ως λαός με 2 μεγάλους πολέμους. Αλλά και στην εμφυλιακή τραγική κατάσταση μαζί με τη μετεμφυλιακή κατάσταση, που μας κατασπάραξε και μας δίχασε εθνικώς περίπου ως το 1980.
Από αυτό τον δεινό μετεμφυλιακό ιστορικό χρόνο και χώρο άντλησε τους ήρωες του νέου του μυθιστορήματος η "Δικαίωση" ο λογοτέχνης, ποιητής, μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, ο Γιάννης Φίλης.
ΤΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΣΗΣ ΤΟΥ Γ. ΦΙΛΗ
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο βιβλίο, η όλη υπόσταση και εκδιήγησή του εδράζεται στη δεκαετία του ’50. Μια φοβερή, τότε εποχή, με ανοικτές ακόμη τις πληγές του εμφυλίου και με χιλιάδες Ελληνες μετανάστες στοιβαγμένους στα τρένα της ξενιτιάς διαμορφώνεται το σώμα και το πνεύμα της μυθικής - πραγματικής εκδιήγησης του συγγραφέα.
Με κέντρο βάρους του όλου έργου ένα πραγματικό γεγονός «τρεις άνθρωποι άγνωστοι μεταξύ τους ρίχνονται στις φυλακές μελλοθανάτων στο Καλάμι Χανίων: ένας πολιτικός κρατούμενος και δύο δικασμένοι σε θάνατο για φόνους τους οποίους αρνούνται πως έχουν διαπράξει. Οι ιστορίες τους, όπως όλες οι αληθινές ιστορίες… ενώνονται, περιπλέκονται και χωρίζουν άλλοτε οδηγώντας στο φως κι άλλοτε στο σκοτάδι. Με τις ζωές των ηρώων νάναι ριγμένες από την ιστορία σαν φύλλα στον άνεμο. Με οικογενειακά δράματα και συλλογικές διαψεύσεις που ο συγγραφέας Γιάννης Φίλης πετυχαίνει να περιγράψει με λιτό και συγχρόνως ακριβή τρόπο. Για να εκτυλίσσεται μπροστά στον αναγνώστη ένα δράμα με δύο πλοκές που εναλλάσσονται. Η μια είναι η προσωπική ιστορία του έρωτα, της απώλειας, της ελπίδας. Αλλά και αυτή του ελληνικού δράματος μέχρι το τέλος του ’70».
ΚΑΙ ΤΩΡΑ, ΣΑΝ, ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΕ ΦΥΛΑΚΗ ΚΑΤΑΔΙΚΩΝ
Αυτή, όμως μέσα, από ανάλογες προσωπικές και συλλογικές συνθήκες συνεχίστηκαν και σε όλη τη δεκαετία του ’70 με πολιτική περιπέτεια και εθνική το 1974. Αλλά με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και την έναρξη μιας μακράς μεταπολιτευτικής περιόδου, με συνεχείς διεθνείς και εθνικές μεταλλαγές εμείς, φθάσαμε τώρα στο σημείο της βαριάς κρίσης στην οποία μας καταδίκασαν και αυτοκαταδικαστήκαμε, σαν να είμαστε ριγμένοι σε μια φυλακή καταδίκων, χωρίς όμως δικαίωση…
Οπου, η δική μας βαριά καταδίκη, που μας έριξε σε μια φυλακή βαρυποινιτών, ανάγεται στη σύγχρονη παγκόσμια φυλακή, αδικαίωτης καταδίκης (δυτικοατλαντικά και ευρωπαϊκά) λαών, εθνών και ανθρωπότητας. Ο μεγάλος διανοούμενος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ διερωτάται: «Μα η φυλακή, για παράδειγμα, υπήρξε τόσο αναγκαία;».
Κι όμως, τώρα, οι φυλακές γεμίζουν "συμβολικά" μελλοθάνατους από τον μανιώδη αφανισμό της υπερ-εκμετάλλευσης.
ΕΡΓΟ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΗΣ ΔΙΗΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑΣ
Πάντως, το μυθιστόρημα του συγγραφέα και πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης, μέσα από την καλά αρθρωμένη μυθιστόρηση μιας εποχής, με διάπλεξη -χρονικά και χωρικά- ενδιαφέρουσας εξιστόρησης, παρέχει τη δυνατότητα για πολυεπίπεδες προεκτάσεις. Κυρίως για τη μεγιστοποιημένη "φυλακή", μέσα στην οποία βρίσκονται έγκλειστοι (αλλά και οι αυριανοί) Ελληνες πολίτες καθώς και οι πολίτες του κόσμου όλοι και όλες που προσδοκούν (με πολλές ψευδείς υποσχέσεις) την ατομική και συλλογική τους δικαίωση.
Ενα θέμα τόσο ανθρώπινο, αλλά και τόσο δραματικό στη μακρά ιστορία του πολιτισμού της ανθρωπότητας. Το μέγα αυτό θέμα το χειρίζεται μαεστρικά με παραδοσιακή μυθιστορηματική εκδιήγηση ο συγγραφέας Γιάννης Φίλης.
ΔΙΨΑ ΓΙΑ ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ, ΠΑΡΟΝΤΟΣ, ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ
Για να ξεπεράσει τον συγκεκριμένο χώρο (επίκεντρο) της διήγησης συνδέοντάς τον με άλλους χώρους που έζησαν και αναθυμούνται αναστοχαστικά ή συγκινησιακά οι 4 πρωταγωνιστές της ιστορικής εποχής, η οποία δημιούργησε το εκδιηγούμενο σύμπαν. Αλλά και ο χρόνος αυτής της εποχής διαλέγεται με όλους τους χρόνους βίωσης ανάμνησης και σύγχρονης χρονικής αντιμετώπισης μέσα από μια παροντική ή μέλλουσα προσδοκία δικαίωσης.
Για να κατορθώσει ο Γιάννης Φίλης -χωρίς να μπει στους κύκλους της γραφής της μοντερνικότητας ή της μεταμοντερνικότητας- να υπερβεί μυθιστορηματικά τους συγκεκριμένους χώρους και χρόνους όλων των καταστάσεων (στο σύνολο του έργου) φθάνοντας σ’ έναν χωρόχρονο εκδιήγησης σε μια ιστορία (όπως εκείνη του Σύμπαντος), η οποία περιλαμβάνει όλα τα γεγονότα και τις μεταξύ τους σχέσεις.
Ομως, με θεμέλιο τη γνώση της παραδοσιακής γραφής ο Γιάννης Φίλης μπορεί -παράλληλα με τεχνοεπιστημονική του εποπτεία- να προχωρήσει σε πιο αναζητημένες γραφές μυθιστόρησης που μπορεί να αίρεται πάνω και πέρα από το στενά συγκεκριμένο…
Πάντως η δικαίωση μιας τόσο δραματικής εποχής με ζωντανούς ήρωες, αποτελεί κατάθεση και σημαντική επίτευξη του συγγραφέα, ποιητή και επιστήμονα Γιάννη Φίλη.
ΕΡΓΟ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΟ, ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Το έργο του είναι ρομαντικό, κοινωνικό, πολιτικό, αποδεικτικό και μαζί οραματικό για έναν καλύτερο άνθρωπο σ’ έναν καλύτερο κόσμο, ακόμη κι αν ο σημερινός κόσμος είναι τόσο απογοητευτικός με τις εφιαλτικές αδικαίωτες καταστάσεις…
Στην παρουσίαση του βιβλίου στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, εισηγητής ήταν ο πρύτανης της Σχολής Καλών Τεχνών Γιώργος Χαρβαλιάς, που έκαμε μια συνολική παρουσίαση της δομής του μυθιστορήματος. Ενώ, ο Ηρακλής Λογοθέτης ανέλυσε, με ευρέως φάσματος ανάλυση τις λογοτεχνικές, τις ιστορικές και τις κοινωνικές διαστάσεις του έργου.
Τελευταίος μίλησε ο ίδιος ο συγγραφέας, ο οποίος αιτιολόγησε τις συνιστώσες του και των ηρώων του και εδιάβασε με ιδιαίτερη ευαισθησία αποσπάσματα από το έργο του: Δικαίωση που είναι τόσο πραγματικό, αλλά και τόσο υπερβατικό στην ουσία του, με την αδικαίωτη ζώνη, την καταδίκη σε θάνατο, που όμως του υπερβαίνει η ίδια η ζωή και η μέγιστη αξία της όταν έρχεται απροσδόκητη Δικαίωση ή όταν ο θάνατος γίνεται αναπόφευκτος.
(Αναδημοσίευση από τα Χανιώτικα νέα - 3/4/2012)
Γράφει ο ΔΗΜ. ΚΑΚΑΒΕΛΑΚΗΣ
Ενα ακόμη σημαντικό μυθιστόρημα του συγγραφέα, ποιητή και διακεκριμένου επιστήμονα (3 φορές πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης), ο οποίος μέσα από τον τίτλο του νέου έργου του, "Δικαίωση", μυθιστορεί σε πραγματικό τόπο, χρόνο και με πραγματικούς ήρωες, μια ολόκληρη ιστορική εποχή της δεκαετίας του '50.
Τότε η Ελλάδα έζησε την τραγωδία του εμφυλίου και χωρίστηκε στα δύο. Για να μείνουν βαθιά τραύματα και πληγές σ’ εκείνες τις γενιές που θυσιάστηκαν, κυρίως, για ιδεώδη που διαψεύστηκαν.
Για να μείνουν αδικαίωτοι οι αγώνες και οι θυσίες, με μεγάλες συνέπειες για τον λαό μας και τη χώρα μας.
Αυτή τη Δικαίωση (σε εποχή, τώρα, που η χώρα και όλοι οι Ελληνες ξαναφυλακιζόμαστε "αδικαίωτοι" στην παγκόσμια "φυλακή" της υπερεκμετάλλευσης) ο Γιάννης Φίλης τη δημιουργεί με τους ήρωες του μυθιστορήματός του.
Ενα μυθιστόρημα που υπερβαίνει τον πρωταγωνιστικό χώρο στις φυλακές θανατοποινιτών και πολιτικών κρατουμένων στη Σούδα, αλλά και τον συγκεκριμένο χρόνο ενός μεγάλου εθνικού δράματος. Για να φθάσει ο Γιάννης Φίλης στην υπερκέραση των συγκεκριμένων μέσα από τον χωρόχρονο που περιλαμβάνει όλα τα γεγονότα του σύμπαντος, όλα τα γεγονότα των αδικαίωτων του κόσμου με την ελπίδα της "Δικαίωσης".
Πέμπτη βράδυ, 29 του Μάρτη 2012, έγινε η παρουσίαση του νέου βιβλίου του πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης Γιάννη Φίλη.
Αυτό το έργο του τεχνολόγου επιστήμονα είναι ένα ακόμα ενδιαφέρον ιστορικό μυθιστόρημα που καταθέτει ο συγγραφέας του, με επίκεντρο τις πρώην φυλακές στο Καλάμι της Σούδας όπου για χρόνια εκρατούντο και εκτελούντο θανατοποινίτες. Με την τελευταία εκτέλεση να έχει γίνει το 1972.
Βέβαια η φυλακή αυτή ήταν και για πολιτικούς κρατούμενους. Μάλιστα σ’ αυτήν, όπως είναι γνωστό, κρατήθηκε, ως πολιτικός κρατούμενος και ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Στους σκληρούς καιρούς η φυλακή αυτή συνιστούσε μια αγριότητα της καταδικαστικής πραγματικότητας. Μέσα από την οποία προσδοκούσαν Δικαίωση οι έγκλειστοι, ακόμα και οι θανατοποινίτες, που ακουμπούσαν την "παράλογη" ελπίδα τους, σε μια χάρη, σε μια απροσδόκητη αλλαγή της καταδικαστικής τους απόφασης, με δικαίωσή τους.
Η οποία, όμως, ήταν τόσο σπάνια, τόσο απίστευτη.
ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΜΕ ΕΛΠΙΔΑ H ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΑΣ
Ομως, η ανθρώπινη ψυχή είναι πλασμένη και προσδοκά τη Δικαίωση, με ελπίδα. Οπως συνέβη με την περίπτωση του σπουδαίου θεατρικού έργου του Σάμιουελ Μπέκετ "Περιμένοντας τον Γκοντό", ένα έργο που έγινε διάσημο από τους θανατοποινίτες των πιο σκληρών φυλακών της Αμερικής του "Σαν Γκουεντιν" στην Καλιφόρνια.
Αυτό το έργο μετά την αποτυχία των πρώτων παραστάσεών του στο Παρίσι ανεβάστηκε σ’ αυτές τις φυλακές περί το 1952 με θεατές τους θανατοποινίτες. Αυτοί μέχρι ν’ αρχίσει το έργο με σκληρά χωρατά, αρνήσεις, φωνές και αποδοκιμασίες αντιδρούσαν. 10 λεπτά όμως μετά την έναρξη είχαν όλοι καθηλωθεί. Γιατί ο καθένας από αυτούς, μέσα στην καταδίκη του περίμενε -ανάμεσα στον διάλογο των πρωταγωνιστών του Ντίντι και του Γκόγκο νάρθει ο κάποιος υπαρκτός ή ανύπαρκτος που τους έφερνε ένα μήνυμα ελπίδας!…
Είχε, λοιπόν, επικρατήσει νεκρική σιωπή κι όταν τελείωσε το έργο αυτοί περίμεναν μια σωτηρία από κάποιο άγνωστο… Γκοντό.
Το έργο από εκείνη την παράσταση έγινε διάσημο και ο Μπέκετ με βάση αυτό πήρε βραβείο Νόμπελ.
ΑΠΟ ΑΔΙΚΑΙΩΤΗ ΕΠΟΧΗ Η "ΔΙΚΑΙΩΣΗ" ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΥΠΕΡ-ΑΔΙΚΙΑΣ
Αυτή, όμως, τη Δικαίωση, αν την προεκτείνουμε από τα πρόσωπα, τα υπαρκτά και συγκεκριμένα, σε ευρύτερα σύνολα άδικων καταδικασμένων λαών, εθνών. Τότε η προσδοκία της Δικαίωσης μεγεθύνεται και παίρνει συλλογικές διαστάσεις. Οπως έχει γίνει χρόνια και χρόνια από ισχυρούς ενάντια σε ανίσχυρους λαούς και έθνη. Με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις καταδίκες και καταστροφές λαών ιδιαίτερα σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα και της τραγικής, πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα.
Ενα γεγονός που το γευτήκαμε εφιαλτικά εμείς ως λαός με 2 μεγάλους πολέμους. Αλλά και στην εμφυλιακή τραγική κατάσταση μαζί με τη μετεμφυλιακή κατάσταση, που μας κατασπάραξε και μας δίχασε εθνικώς περίπου ως το 1980.
Από αυτό τον δεινό μετεμφυλιακό ιστορικό χρόνο και χώρο άντλησε τους ήρωες του νέου του μυθιστορήματος η "Δικαίωση" ο λογοτέχνης, ποιητής, μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, ο Γιάννης Φίλης.
ΤΟ ΣΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΣΗΣ ΤΟΥ Γ. ΦΙΛΗ
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο βιβλίο, η όλη υπόσταση και εκδιήγησή του εδράζεται στη δεκαετία του ’50. Μια φοβερή, τότε εποχή, με ανοικτές ακόμη τις πληγές του εμφυλίου και με χιλιάδες Ελληνες μετανάστες στοιβαγμένους στα τρένα της ξενιτιάς διαμορφώνεται το σώμα και το πνεύμα της μυθικής - πραγματικής εκδιήγησης του συγγραφέα.
Με κέντρο βάρους του όλου έργου ένα πραγματικό γεγονός «τρεις άνθρωποι άγνωστοι μεταξύ τους ρίχνονται στις φυλακές μελλοθανάτων στο Καλάμι Χανίων: ένας πολιτικός κρατούμενος και δύο δικασμένοι σε θάνατο για φόνους τους οποίους αρνούνται πως έχουν διαπράξει. Οι ιστορίες τους, όπως όλες οι αληθινές ιστορίες… ενώνονται, περιπλέκονται και χωρίζουν άλλοτε οδηγώντας στο φως κι άλλοτε στο σκοτάδι. Με τις ζωές των ηρώων νάναι ριγμένες από την ιστορία σαν φύλλα στον άνεμο. Με οικογενειακά δράματα και συλλογικές διαψεύσεις που ο συγγραφέας Γιάννης Φίλης πετυχαίνει να περιγράψει με λιτό και συγχρόνως ακριβή τρόπο. Για να εκτυλίσσεται μπροστά στον αναγνώστη ένα δράμα με δύο πλοκές που εναλλάσσονται. Η μια είναι η προσωπική ιστορία του έρωτα, της απώλειας, της ελπίδας. Αλλά και αυτή του ελληνικού δράματος μέχρι το τέλος του ’70».
ΚΑΙ ΤΩΡΑ, ΣΑΝ, ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΕ ΦΥΛΑΚΗ ΚΑΤΑΔΙΚΩΝ
Αυτή, όμως μέσα, από ανάλογες προσωπικές και συλλογικές συνθήκες συνεχίστηκαν και σε όλη τη δεκαετία του ’70 με πολιτική περιπέτεια και εθνική το 1974. Αλλά με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και την έναρξη μιας μακράς μεταπολιτευτικής περιόδου, με συνεχείς διεθνείς και εθνικές μεταλλαγές εμείς, φθάσαμε τώρα στο σημείο της βαριάς κρίσης στην οποία μας καταδίκασαν και αυτοκαταδικαστήκαμε, σαν να είμαστε ριγμένοι σε μια φυλακή καταδίκων, χωρίς όμως δικαίωση…
Οπου, η δική μας βαριά καταδίκη, που μας έριξε σε μια φυλακή βαρυποινιτών, ανάγεται στη σύγχρονη παγκόσμια φυλακή, αδικαίωτης καταδίκης (δυτικοατλαντικά και ευρωπαϊκά) λαών, εθνών και ανθρωπότητας. Ο μεγάλος διανοούμενος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ διερωτάται: «Μα η φυλακή, για παράδειγμα, υπήρξε τόσο αναγκαία;».
Κι όμως, τώρα, οι φυλακές γεμίζουν "συμβολικά" μελλοθάνατους από τον μανιώδη αφανισμό της υπερ-εκμετάλλευσης.
ΕΡΓΟ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΗΣ ΔΙΗΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑΣ
Πάντως, το μυθιστόρημα του συγγραφέα και πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης, μέσα από την καλά αρθρωμένη μυθιστόρηση μιας εποχής, με διάπλεξη -χρονικά και χωρικά- ενδιαφέρουσας εξιστόρησης, παρέχει τη δυνατότητα για πολυεπίπεδες προεκτάσεις. Κυρίως για τη μεγιστοποιημένη "φυλακή", μέσα στην οποία βρίσκονται έγκλειστοι (αλλά και οι αυριανοί) Ελληνες πολίτες καθώς και οι πολίτες του κόσμου όλοι και όλες που προσδοκούν (με πολλές ψευδείς υποσχέσεις) την ατομική και συλλογική τους δικαίωση.
Ενα θέμα τόσο ανθρώπινο, αλλά και τόσο δραματικό στη μακρά ιστορία του πολιτισμού της ανθρωπότητας. Το μέγα αυτό θέμα το χειρίζεται μαεστρικά με παραδοσιακή μυθιστορηματική εκδιήγηση ο συγγραφέας Γιάννης Φίλης.
ΔΙΨΑ ΓΙΑ ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ, ΠΑΡΟΝΤΟΣ, ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ
Για να ξεπεράσει τον συγκεκριμένο χώρο (επίκεντρο) της διήγησης συνδέοντάς τον με άλλους χώρους που έζησαν και αναθυμούνται αναστοχαστικά ή συγκινησιακά οι 4 πρωταγωνιστές της ιστορικής εποχής, η οποία δημιούργησε το εκδιηγούμενο σύμπαν. Αλλά και ο χρόνος αυτής της εποχής διαλέγεται με όλους τους χρόνους βίωσης ανάμνησης και σύγχρονης χρονικής αντιμετώπισης μέσα από μια παροντική ή μέλλουσα προσδοκία δικαίωσης.
Για να κατορθώσει ο Γιάννης Φίλης -χωρίς να μπει στους κύκλους της γραφής της μοντερνικότητας ή της μεταμοντερνικότητας- να υπερβεί μυθιστορηματικά τους συγκεκριμένους χώρους και χρόνους όλων των καταστάσεων (στο σύνολο του έργου) φθάνοντας σ’ έναν χωρόχρονο εκδιήγησης σε μια ιστορία (όπως εκείνη του Σύμπαντος), η οποία περιλαμβάνει όλα τα γεγονότα και τις μεταξύ τους σχέσεις.
Ομως, με θεμέλιο τη γνώση της παραδοσιακής γραφής ο Γιάννης Φίλης μπορεί -παράλληλα με τεχνοεπιστημονική του εποπτεία- να προχωρήσει σε πιο αναζητημένες γραφές μυθιστόρησης που μπορεί να αίρεται πάνω και πέρα από το στενά συγκεκριμένο…
Πάντως η δικαίωση μιας τόσο δραματικής εποχής με ζωντανούς ήρωες, αποτελεί κατάθεση και σημαντική επίτευξη του συγγραφέα, ποιητή και επιστήμονα Γιάννη Φίλη.
ΕΡΓΟ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΟ, ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Το έργο του είναι ρομαντικό, κοινωνικό, πολιτικό, αποδεικτικό και μαζί οραματικό για έναν καλύτερο άνθρωπο σ’ έναν καλύτερο κόσμο, ακόμη κι αν ο σημερινός κόσμος είναι τόσο απογοητευτικός με τις εφιαλτικές αδικαίωτες καταστάσεις…
Στην παρουσίαση του βιβλίου στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, εισηγητής ήταν ο πρύτανης της Σχολής Καλών Τεχνών Γιώργος Χαρβαλιάς, που έκαμε μια συνολική παρουσίαση της δομής του μυθιστορήματος. Ενώ, ο Ηρακλής Λογοθέτης ανέλυσε, με ευρέως φάσματος ανάλυση τις λογοτεχνικές, τις ιστορικές και τις κοινωνικές διαστάσεις του έργου.
Τελευταίος μίλησε ο ίδιος ο συγγραφέας, ο οποίος αιτιολόγησε τις συνιστώσες του και των ηρώων του και εδιάβασε με ιδιαίτερη ευαισθησία αποσπάσματα από το έργο του: Δικαίωση που είναι τόσο πραγματικό, αλλά και τόσο υπερβατικό στην ουσία του, με την αδικαίωτη ζώνη, την καταδίκη σε θάνατο, που όμως του υπερβαίνει η ίδια η ζωή και η μέγιστη αξία της όταν έρχεται απροσδόκητη Δικαίωση ή όταν ο θάνατος γίνεται αναπόφευκτος.
(Αναδημοσίευση από τα Χανιώτικα νέα - 3/4/2012)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου