Τετάρτη 14 Αυγούστου 2013

Το νόημα της επετείου της Ενωσης της Κρήτης με την Ελλάδα

Για το νόημα της επετείου της Ενωσης της Κρήτης με την Ελλάδα μίλησε στο πλαίσιο εκδηλώσεων, στις 11 Αυγούστου 2013, στο Εθνικό Στάδιο Ανωγείων ο γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών: "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος", Νικολάος Εμμ. Παπαδάκης. 
Η ομιλία αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα των Ανωγείων www.anogi.gr, από την οποία την αναδημοσιεύουμε (link: http://www.anogi.gr/archives/9703)
Ο κ. Παπαδάκης είναι μέλος της Οργανωτικής και Συντονιστικής Επιτροπής των εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα.

Απόψε η καρδιά της Κρήτης χτυπά στα Ανώγεια. Σ’ αυτόν τον ιστορικό τόπο τιμάται, με ένα παγκρήτιο συναγερμό, η επέτειος των 100 ετών από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Ανωγειανοί και φίλοι των Ανωγείων,
Η Κρήτη αγωνίσθηκε για την ελευθερία της περισσότερο από κάθε άλλο κομμάτι του Ελληνισμού. Την 1η Δεκεμβρίου 1913 οι μακροί και σκληροί αγώνες της δικαιώθηκαν ελευθερώθηκε και έγινε Ελλάδα. Για να φθάσει όμως εκεί αντιμετώπισε σκοπέλους, υφάλους, τρομακτικές τρικυμίες, νύκτες ασέληνες, ενώ άπειρες φορές πνίγηκε στο αίμα της και το σκάφος της κινδύνευσε να βυθισθεί αύτανδρο.
Ρωμαίοι, Άραβες, Ενετοί και Τούρκοι ασέλγησαν, ατελείωτους αιώνες, στο κορμί της και τα κρητικά νιάτα προσφέρθηκαν ολοκαύτωμα σε αμέτρητες επαναστάσεις που συγκλόνισαν τους θρόνους των τυράννων. Μόνο κατά την Ενετοκρατία αριθμούνται 27 επαναστάσεις, στάσεις και κινήματα. Ενώ κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας 10 επαναστάσεις γεμάτες από δάκρυα και αίμα. Η θρησκευτική τρομοκρατία και οι γενοκτονίες δεν έκαμψαν την αδάμαστη ψυχή της. Οι κάτοικοι της παρέμειναν Έλληνες και Χριστιανοί Ορθόδοξοι.
Από την αυγή της Ιστορίας η σύνδεση της Κρήτης με τον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο παρέμεινε συνεχής, αδιάπτωτη και ισχυρή. Τη Μινωική εποχή μεταλαμπαδεύει το φως του πολιτισμού και της τέχνης στη Μυκηναϊκή Ελλάδα, μετέχει στον Τρωικό πόλεμο, την πρώτη υπερπόντια εκστρατεία του ενωμένου Ελληνισμού και αργότερα θέτει τη ναυτοσύνη της στην υπηρεσία των μεγαλεπήβολων στόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Χιλιάδες χρόνια μετά τα παιδιά της θα σπεύσουν στο κάλεσμα της πατρίδας του Αλεξάνδρου και με τον Μακεδονικό Αγώνα θα προσφέρουν ανεκτίμητες υπηρεσίες για τη σωτηρία της Μακεδονίας. Αιώνες νωρίτερα θα σπεύσουν να πολεμήσουν στο πλευρό των τελευταίων υπερασπιστών της Κωνσταντινούπολης.
Όλες αυτές τις χιλιετίες η Κρήτη, παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, κατάφερε να αναπτύξει ένα σπουδαίο πολιτισμό και, σχεδόν κατάφερε να κατακτήσει τους κατακτητές της, όπως παραλίγο να συμβεί κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, με τη μοναδική άνθιση των γραμμάτων και των τεχνών. Η Κρήτη όμως με τους αγώνες και τις θυσίες της ευαισθητοποίησε την παγκόσμια κοινή γνώμη, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της τουρκικής τυραννίας. Το Αρκάδι πρωτίστως, αλλά και το Ακρωτήρι, ακόμα οι σφαγές των Χανίων το 1897 και του Ηρακλείου το 1898, άσβεστοι φάροι της κρητικής θυσίας, ενέπνευσαν την παγκόσμια διανόηση και ξεσήκωσαν τους λαούς της Ευρώπης στο πλευρό του κρητικού λαού.
Ασφαλώς η απελευθέρωση της Κρήτης από τον τουρκικό ζυγό και η ένωσή της με την Ελλάδα θα πρέπει πρώτιστα να αποδοθεί στους αμέτρητους αγωνιστές, που έδωσαν το αίμα τους για την πατρίδα μας. Όμως ο καταλύτης των εξελίξεων υπήρξε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος αναδεικνύεται σε κύριο πρωταγωνιστή των εξελίξεων στην Κρήτη και στην Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου. Έπρεπε να αναδιοργανωθεί το κράτος και οι ένοπλες δυνάμεις και έπρεπε να λάβει σάρκα και οστά το όνειρο του εθνομάρτυρα Ρήγα Φεραίου με την ένωση των Βαλκανικών Κρατών κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να βρουν τη δικαίωσή τους οι αγώνες του κρητικού λαού. Η λύση του κρητικού ζητήματος περνούσε υποχρεωτικά μέσα από την έκβαση των δύο Βαλκανικών πολέμων. Τα γεγονότα δικαίωσαν τις επιλογές του μεγάλου Κρητικού.
Έτσι, σε λιγότερο από ένα χρόνο και έπειτα από τα πολεμικά γεγονότα την μεγάλης εθνικής εξόρμησης του 1912-13, η φοβισμένη και περιφρονημένη Ελλάδα του παρελθόντος είχε κατορθώσει να διπλασιάσει τα εδάφη της και τον πληθυσμό της.
Οι ισχυρές συμμαχίες, που αποτέλεσαν αληθινή επανάσταση κατά των ισχυρών της Ευρώπης, το ελληνικό πολεμικό ναυτικό και οι συνασπισμένοι Βαλκανικοί στρατοί, επέτρεψαν στην Ελλάδα να εξέλθει νικήτρια από τους πολέμους και να προσαρτήσει μεταξύ άλλων εδαφών και την Κρήτη. Χωρίς όμως τη ριψοκίνδυνη και ταυτόχρονα μεγαλόπνοη πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου, η Ελλάδα θα είχε μείνει με σύνορα στον Όλυμπο και το μέλλον της Κρήτης, της Μακεδονίας, της Ηπείρου και των νησιών διαγράφονταν αβέβαιο και σκοτεινό.
Κυρίες και Κύριοι,
Εκατό χρόνια μετά η μεγάλη επέτειος της ένωσης γιορτάζεται με ξεχωριστή λαμπρότητα, αλλά και με αίσθηση της ξεχωριστής σημασίας της.
Εκτός από τις κορυφαίες εκδηλώσεις έναρξης και λήξης έχουν αρχίσει να πραγματοποιούνται και θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους εκδηλώσεις πανηγυρικές, όπως η αποψινή θαυμάσια εκδήλωση του ιστορικού Συλλόγου Ανωγείων, αλλά και υψηλού επιστημονικού χαρακτήρα στην Κρήτη, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, άλλες πόλεις της Ελλάδας και στο εξωτερικό. Μεταξύ αυτών, συγκαταλέγονται 120 εκδηλώσεις, συνέδρια και ημερίδες, 40 εκπαιδευτικές δράσεις, 11 εκθέσεις, εκδόσεις βιβλίων και παραγωγές οπτικοακουστικού υλικού, διαγωνισμοί, μουσικά, θεατρικά και εικαστικά δρώμενα.
Πρόκειται για ένα επιβλητικό πρόγραμμα, στο οποίο πρωτοστατεί η  Περιφέρεια Κρήτης με την επιστημονική στήριξη του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» αλλά και η Εκκλησία της Κρήτης, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, κορυφαίοι πνευματικοί και εκπαιδευτικοί φορείς, οι όπου γης Κρήτες και η νεολαία της Μεγαλονήσου. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η συμμετοχή της Ομογένειας στις εκδηλώσεις γεγονός το οποίο αποτελεί μια σαφή απόδειξη, ότι κάθε άλλο παρά αδιάφορη είναι απέναντι στο μεγάλο γεγονός. Αναμφισβήτητα οι εκδηλώσεις και δράσεις για τον εορτασμό της 100ετίας από την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα αποτελούν μια ακόμα γέφυρα επικοινωνίας της Ομογένειας με την πατρίδα.
Η ιστορική επέτειος μας δίνει τελικά την ευκαιρία να διαπιστώσουμε ότι η καρδιά της Κρήτης χτυπά σε ολόκληρο τον κόσμο. Στα πέρατα της Οικουμένης, από την Αλάσκα ως την Αυστραλία, στην Αφρική, στην Ευρώπη, στην Άπω Ανατολή και στην Αμερική, όπου βρίσκονται εγκατεστημένοι Κρητικοί εδώ και πολλές γενιές.
Η συγκυρία όμως είναι κατάλληλη και για μια ανασκόπηση της εποχής που ξεκίνησε το 1913 και συμπληρώνει εφέτος 100 χρόνια. Η ένταξη της Κρήτης στον εθνικό κορμό πρώτα απ’ όλα έδωσε πνοή και μοναδική ηθική δύναμη στο παρηκμασμένο ελληνικό κρατίδιο, που είχε σύνορα στη Λάρισα. Η ανόρθωση της Ελλάδος ξεκίνησε από την Κρήτη. Πρωταγωνίστησε στις εθνικές εξορμήσεις 1912 – 1920 και από αυτήν ξεκίνησε το επαναστατικό κίνημα του 1916 κατά της Ανακτορικής απολυταρχίας, η οποία είχε παραδώσει τα εδάφη της Μακεδονίας στους εχθρούς του Έθνους.
Στα επιτεύγματα του Κρητικού λαού συγκαταλέγεται η ενσωμάτωση των προσφύγων στην κρητική κοινωνία και στην οικονομία και αναπτυξιακή διαδικασία.
Το μεγάλο όμως επίτευγμα του κρητικού λαού υπήρξε η διατήρηση της αγωνιστικής και δημοκρατικής του παράδοσης. Αυτή τον ώθησε να αντισταθεί και να ξεσηκωθεί κατά της Δικτατορίας του Μεταξά και εν συνεχεία να γράψει την εποποιία της Μάχης της Κρήτης και της Εθνικής Αντίστασης που μια από τις ένδοξες σελίδες της ήταν το ολοκαύτωμα των Ανωγείων το (1944) το 3ο κατά σειρά στη μακρά ιστορία αυτού του τόπου (1822, 1867).
Ακόμα τα ισχυρά θεμέλια της μεγάλης βενιζελικής παράδοσης, επέτρεψαν στους Κρητικούς να αποφύγουν τη δίνη του εμφυλίου πολέμου, ο οποίος κατέστρεψε τη χώρα μας. Η ίδια παράδοση έδωσε τη δυνατότητα στον κρητικό λαό να διατηρήσει το δημοκρατικό ισοζύγιο, όταν η υπόλοιπη Ελλάδα ακολουθούσε άλλους δρόμους όχι πάντα δημοκρατικούς.
Στον ειρηνικό τομέα, στη διάρκεια αυτής της εκατονταετίας, η Κρήτη απέκτησε ισχυρούς θεσμούς, Πανεπιστήμιο, Πολυτεχνείο, Τεχνολογικά και Πνευματικά Ιδρύματα με διεθνή ακτινοβολία και αναγνώριση. Ο αιώνιος θεσμός της εκκλησίας της Κρήτης παρέμεινε αλώβητος, στερεώθηκε σε ακόμα ισχυρότερες κοινωνικές και δημοκρατικές βάσεις και απέφυγε τις περιπέτειες της Ελλαδικής εκκλησίας. Η συμβολή της Μεγαλονήσου μας στα γράμματα, στις τέχνες και στον πολιτισμό υπήρξε καθοριστική στον πολιτισμό ολόκληρου του ελληνισμού. Φυσικά η συνεισφορά της Κρήτης στην Εθνική οικονομία και στον εθνικό πλούτο είναι από τις πλέον σημαντικές από όλες τις άλλες περιφέρειες της Ελλάδος. Σήμερα η Κρήτη μας αποτελεί το προκεχωρημένο προς Νότο φυλάκιο του ελεύθερου ελληνισμού, αλλά και του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Η ένωση της με την Ελλάδα έχει χαρακτήρα οριστικό και αμετάκλητο, δεν είναι ένωση με… ημερομηνία λήξεως. Σε καμία από τις διεθνείς συνθήκες με τις οποίες ρυθμίζεται οριστικά το κρητικό ζήτημα δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά ότι η ένωση υπόκειται σε οποιονδήποτε χρονικό περιορισμό, ούτε σε ενδεχόμενο επανεξέτασης της ενσωμάτωσης της Κρήτης στον εθνικό κορμό σε 100, 200 ή … χίλια χρόνια. Το ίδιο, άλλωστε, ισχύει για τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τα νησιά του Αιγαίου και τη Θράκη, που ενσωματώθηκαν στον εθνικό κορμό με τις προαναφερόμενες ή μεταγενέστερες συνθήκες.
Οι συνθήκες αυτές ήταν, σύμφωνα με τον Βενιζέλο, «η τελευταία λέξη επί του κρητικού ζητήματος», καθώς με αυτές εξέλιπε κάθε ίχνος τουρκικής επικυριαρχίας και η Κρήτη ενσωματώθηκε για πάντα στον εθνικό κορμό, μαζί με εκατομμύρια Μακεδόνες, Ηπειρώτες, Νησιώτες και αργότερα Θράκες. Αυτό όμως που δεν πρέπει να λησμονούμε ποτέ είναι ότι οι πρόγονοι μας και ο Βενιζέλος μας παρέδωσαν για πρώτη φορά στην ιστορία του Ελληνισμού ένα τόσο ομοιογενές και ισχυρό κράτος. Σε εμάς, σε όλους τους Έλληνες και στις επόμενες γενιές εναπόκειται να το κρατήσουμε ενωμένο, αλώβητο και δυνατό.
Link: http://www.anogi.gr/archives/9703

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου