Ήταν το πρώτο της ταξίδι στα Χανιά, η πρώτη φορά που ήρθε στην Ελλάδα, η πρώτη φορά που επισκέφθηκε Μουσείο Τυπογραφίας, η πρώτη φορά που μίλησε σε Eλληνα δημοσιογράφο και αυτή είναι η πρώτη της συνέντευξη σε ελληνική εφημερίδα. Το σημαντικότερο όμως όλων, είναι πως ήταν η πρώτη φορά που η ταλαντούχα Keira Rathbone χρησιμοποίησε γραφομηχανή με ελληνική γραμματοσειρά!
Ολα ξεκίνησαν πριν από λίγες μέρες, στο Μουσείο Τυπογραφίας των “Χανιώτικων Νέων” όπου η Keira στεκόταν εκστατική από όσα έβλεπε. Μαγεμένη από τα εκθέματα και την ιστορία της τυπογραφίας, εντυπωσιασμένη από την ξενάγηση, ζήτησε -αν γινόταν- να χρησιμοποιήσει γραφομηχανή με ελληνικά στοιχεία.
«Πάντα ήθελα να χρησιμοποιήσω μια γραφομηχανή. Όμως δεν είχα τι να γράψω» ήταν τα λόγια της Keira Rathbone πριν ένα χρόνο σε δημοσιογράφο του BBC.
Και κάπως έτσι, αφού δεν είχε τι να γράψει, ξεκίνησε να ζωγραφίζει. Χρησιμοποιώντας τα πλήκτρα της γραφομηχανής, μετατρέπει γράμματα και αριθμούς και σύμβολα, σε τοπία, ανθρώπους, αντικείμενα. Και τα έργα της είναι από πολύ μικρά, μεγέθους καρτ ποστάλ, ή και μικρότερα, μέχρι… εντυπωσιακά πολύ μεγάλα.
Η Keira χρειάστηκε να περιμένει μόλις μια μέρα και χάρη στην ευγενική προσφορά του συνεργάτη των “Χ.Ν.” Αντώνη Πλυμάκη, η γραφομηχανή βρέθηκε. Εκείνο που έμενε ήταν να προσδιορίσει τι ακριβώς θα 4ήθελε να αποτυπώσει. Μετά τον φάρο στο λιμάνι το πιο προφανές χαρακτηριστικό της πόλης, η Keira επέλεξε το δεύτερο χαρακτηριστικότερο: το ρολόι στον Δημοτικό Κήπο.
Το ραντεβού κλείστηκε την περασμένη Τρίτη, στο ιστορικό “Καφέ Κήπος” και ο ιδιοκτήτης του, Βασίλης Σταθάκης, έκανε κυριολεκτικά τα πάντα για να βοηθήσει τη συνέντευξη, αλλά και για να νιώσει η Keira σαν στο σπίτι της.
Όταν η μικροσκοπική κοπέλα με το απίστευτο ταλέντο κάθισε μπροστά στη γραφομηχανή, δεν μπορούσα σε καμία περίπτωση να διανοηθώ τι θα “ζωγράφιζε”.
«Έχετε πολύ ενδιαφέρον αλφάβητο» μου λέει. «Ποια γράμματα σ’ αρέσουν πιο πολύ;» τη ρωτώ. «Αυτό εδώ (μου δείχνει το Θ) και αυτό (το Φ). Α! Και αυτό (μου δείχνει το Ψ). Θέλω πολύ να δουλέψω ξανά σε γραφομηχανή με ελληνικά. Αισθάνομαι ότι έχω έναν πολύ ιδιαίτερο “καμβά”, λέει.
-Πότε ξεκίνησες να ζωγραφίζεις με τη γραφομηχανή;
Ξεκίνησα πριν από 10 χρόνια. Και το πρώτο που έφτιαξα ήταν ένα μάτι. Τα μάτια είναι όλα όσα χρειάζεται κανείς για να καταλάβει ένα πρόσωπο. Μπορεί να είναι θυμωμένα, μπορεί να είναι θλιμμένα, κακά, ευγενικά. Τα μάτια δείχνουν τα πάντα. Μπορείς να παραλείψεις ό,τι θέλεις από ένα πρόσωπο, να μην σχεδιάσεις τίποτα άλλο, αν ζωγραφίσεις σωστά ένα μάτι.
Κοιτούσε το ρολόι και χτύπαγε τα πλήκτρα, άλλοτε με ταχύτητα σχεδόν φρενήρη, και άλλοτε εξαιρετικά αργά, σχεδόν διστακτικά. Κάθε χτύπημα όμως ήταν εξαιρετικά “ζυγιασμένο”. Εκείνη είχε δει ήδη την τελική εικόνα. Εγώ έβλεπα μόνο μια λευκή κόλλα με μερικά σκόρπια γράμματα.
Παρακολουθούσα το λευκό χαρτί και χρειάστηκε να περάσει τουλάχιστον ένα τέταρτο προτού καταλάβω τι κάνει και πώς. «Μου αρέσει πολύ να ζωγραφίζω μπροστά σε κοινό. Με βλέπουν με απορία και σκέφτονται “τι θα κάνει τώρα με τη γραφομηχανή” και μετά αρχίζουν να μαζεύονται γύρω μου, άτομα κάθε ηλικίας και βλέπουν την εικόνα να σχηματίζεται. Και τότε καταλαβαίνουν…» μου λέει.
-Πόση ώρα χρειάζεσαι κατά μέσο όρο για να φτιάξεις ένα έργο;
Συνήθως γύρω στις 90 ώρες. Αν θέλω λεπτομέρειες και φωτοσκιάσεις θέλω τόσο ή και περισσότερο. Υπάρχουν όμως και λιγότερο λεπτομερή έργα που κάνω σε 20-30 λεπτά. Αυτά συνηθίζω πολύ να τα κάνω όταν δουλεύω “ζωντανά” μπροστά σε κοινό.
-Δέκα χρόνια τώρα, θα έχεις κάνει εκατοντάδες έργα. Υπάρχει κάποιο που δεν θα αποχωριζόσουν με τίποτα; Κάτι που να λες, αυτό δεν το πουλάω όσα χρήματα και να μου δώσουν;
Υπάρχουν δύο. Είναι αρκετά προσωπικά και χρειάστηκα πολύ χρόνο για να τα φτιάξω. Το ένα είναι μια εικόνα της πίσω αυλής του σπιτιού μου. Και το άλλο μια εικόνα του δωματίου μου. Σκέψου όμως ότι δεν μιλάμε για μια κόλλα χαρτί, αλλά για πολλές μαζί. Το έφτιαχνα κομμάτι κομμάτι, με το χέρι, όπως ενώνει μια φωτογραφική μηχανή πολλές φωτογραφίες μαζί για να κάνει “πανοραμική”. Αυτά τα δύο έργα τα αγαπώ πολύ.
-Σε πόσες γλώσσες έχεις “τυπώσει” τις εικόνες σου;
«Αγγλικά -φυσικά- γαλλικά, δανέζικα, ρώσικα. Τώρα και στα ελληνικά» λέει και χαμογελάει.
-Υπάρχει κάποιο μοντέλο που σου αρέσει ιδιαίτερα;
Είναι αστείο αλλά δεν με νοιάζει καθόλου τι γραφομηχανή θα χρησιμοποιήσω. Αρκεί να δουλεύει. Μπορεί να είναι πολύ ακριβή, μπορεί να είναι πάμφθηνη, μπορεί να είναι πολύ παλιά, μπορεί να είναι πιο… νέα. Όπως και να έχει, αυτό μου είναι αδιάφορο. Δεν ξέρω καν από μάρκες. Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι οι γραμματοσειρές. Αυτό για μένα έχει τη μεγαλύτερη σημασία. Είναι ο καμβάς μου κάθε φορά. Και όσο πιο διαφορετικό καμβά έχω, τόσο μεγαλύτερη η πρόκληση. Και η χαρά».
-Οταν συναντηθήκαμε στο “Μουσείο Τυπογραφίας”, χρησιμοποίησες τη λέξη “Typogenic”. (σ.σ: λέξη που η ίδια χρησιμοποιεί για να υποδηλώσει πως κάτι έχει ενδιαφέρον για να το “τυπώσει” ως εικόνα με τη γραφομηχανή. Κάτι ανάλογο του “φωτογενής” δηλαδή. “Τυπογενής” σε ελεύθερη μετάφραση) Υπάρχουν κάποια αντικείμενα ή κάποιες τοποθεσίες που να σου “τραβάνε” το μάτι; Ή κάτι που όποτε το βλέπεις, όπου στον κόσμο και να βρίσκεσαι, να λες, αυτό πρέπει να το “ζωγραφίσω;
Πολλές φορές βλέπω πράγματα και κατευθείαν έχω την εικόνα τους σαν να τη ζωγράφισα με τη γραφομηχανή. Αγαπώ πολύ τα δέντρα και τις γέφυρες. Στο Λονδίνο κάνω διαρκώς γέφυρες. Αλλά συνήθως φροντίζω να έχω τα μάτια μου ανοιχτά γιατί ποτέ δεν ξέρω τι θα συναντήσω που θα με συνεπάρει. Εδώ για παράδειγμα: μου άρεσε πολύ ο φάρος, μου άρεσε το ρολόι, είδα δρομάκια που θα ήθελα να κάνω… Είναι τόσα πολλά!
-Μετά τα ελληνικά, σε ποια γλώσσα θα ήθελες να “ζωγραφίσεις”;
«Αραβικά. Είναι μυστηριακά και παράξενα. Μακάρι να βρω γραφομηχανές με κάθε αλφάβητο που υπάρχει» μου λέει.
-Οι γραφομηχανές είναι τα “παιχνίδια” σου;
Ναι, και χαίρομαι πάντα όταν έχω στα χέρια μου κάτι εντελώς καινούργιο, εντελώς διαφορετικό από όσα έχω κάνει μέχρι σήμερα».
-Κάνεις μια δουλειά μοναδική» της λέω και με… σχεδόν ανύπαρκτο ανταγωνισμό, συμπληρώνω και γελάμε. Έχεις συναντήσει στην πορεία σου κακές κριτικές; Δηλαδή υπήρξαν κάποιοι που να είπαν, εντάξει Keira, αυτό που κάνεις δεν είναι και τόσο σπουδαίο, υπάρχουν προγράμματα φώτοσοπ που κάνουν κάτι ανάλογο;
Φυσικά, έχουν υπάρξει και τέτοιες κριτικές. Σε κάθε δουλειά, σε κάθε προσπάθεια υπάρχει και μια πλευρά που θα πει την “κακή κουβέντα” της. Δεν με πτοούν όμως και τους απαντώ πως αυτό που κάνω είναι μοναδικό. Αν δεις τα έργα μου, ζωγραφίζω με σκιές, κάθε γράμμα αλληλεπικαλύπτεται από κάποιο άλλο, άλλα γράμματα σχεδόν “μαυρίζουν” από τα αλλεπάλληλα χτυπήματα. Δες τώρα ένα πρόγραμμα φώτοσοπ. Φτιάχνει μεν μια εικόνα, αλλά τα γράμματα είναι όλα εμφανή με περιθώρια ανάμεσά τους. Το ένα είναι τυποποίηση, μπορεί να το κάνει ο καθένας, το άλλο είναι τέχνη.
Μιαμιση ώρα μετά η Keira βγάζει το χαρτί από τη γραφομηχανή. «Ξέρεις μπορώ να συνεχίσω για ώρες, κάθε έργο μπορώ να το σταματήσω σε κάποιο σημείο που με ικανοποιεί ή να το συνεχίσω για ώρες», μου λέει.
Με μια πτήση να προλάβει, το σενάριο να συνεχίσει να δουλεύει για ώρες είναι αδύνατο για σήμερα.
Κοιτώ τη “ζωγραφιά”, όλο αυτό το συνονθύλευμα από γράμματα και αριθμούς και σύμβολα να σχηματίζουν αριστοτεχνικά το ρολόι του κήπου. Κάτω από τη ζωγραφιά είναι τυπωμένη μια αφιέρωση “Στο Μουσείο Τυπογραφίας”. Εκεί θα πάρει και τη θέση του το πρωτότυπο.
Βγαίνοντας από το “Καφέ Κήπος”, η Keira κοιτά δεξιά και αριστερά, τα δέντρα, τη μπουκαμβίλια. «Πρέπει να ξανάρθω σίγουρα» μου είπε.
Η Keira Rathbone “ζωγραφίζει” με γραφομηχανή, μια τεχνική χρησιμοποιείται από ελάχιστους καλλιτέχνες παγκοσμίως. Η δουλειά της έχει παρουσιαστεί εκτενώς σε έγκυρα ξένα ειδησεογραφικά δίκτυα όπως το BBC και η Deutsche Welle. Εχει φιλοτεχνήσει εξώφυλλα για γνωστά περιοδικά, για βιβλία, αφίσες κ.λπ.. “Ζωγραφίζει” από μικροσκοπικά ανθρωπάκια μέχρι ογκωδέστατα κολλάζ πολλών σελίδων. Ζει στο Λονδίνο και όποτε της δίνεται η ευκαιρία ταξιδεύει στον κόσμο για να “ζωγραφίσει”.
Μάθετε περισσότερα για την Keira και τη δουλειά της στο επίσημο site της
www.keirarathbone.com.
(Διαδρομές - Χανιώτικα νέα - 31/5/2014)
Link: http://www.haniotika-nea.gr/otan-grafomichani-zografizi
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου