Φιλοξενία αλλά και έλλειψη υποδομών για τους ξένους επισκέπτες - Συμπεράσματα έρευνας ΜΑΙΧ, Πολυτεχνείου και Πανεπιστημίου Κρήτης

 Του ΓΙΑΝΝΗ ΛΥΒΙΑΚΗ
Ικανοποιημένοι από την κρητική φιλοξενία και από τα καταστήματα εστίασης, αλλά δυσαρεστημένοι από την κακή κατάσταση του οδικού δικτύου, την ελλιπή σήμανση, αλλά και τις τιμές σε καφέ – φαγητό στο αεροδρόμιο, εμφανίζονται οι περισσότεροι τουρίστες που επισκέφτηκαν το καλοκαίρι του 2014 τα Χανιά. Την ίδια ώρα τα τοπικά προϊόντα κερδίζουν έδαφος στις προτιμήσεις των ξένων επισκεπτών με ποσοστό 40% να προτιμά κρασί, φυσικό χυμό πορτοκαλιού και ελαιόλαδο. Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από τις απαντήσεις που έδωσαν περίπου 4.000 τουρίστες σε ερωτηματολόγια στο πλαίσιο νέας μεγάλης έρευνας που συντονίστηκε από το τμήμα Οικονομίας και Διοίκησης του Μ.Α.Ι.Χ., σε συνεργασία με το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης και το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Όπως προέκυψε από τις απαντήσεις, «αναφορικά με την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, το 90% των επισκεπτών μένουν απόλυτα ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες του καταλύματος, αλλά και από τη συμπεριφορά των ντόπιων ανθρώπων, όπως επίσης και από τις ταβέρνες/εστιατόρια. Κοντά στο 80% μένει ικανοποιημένο από τις υπηρεσίες των λεωφορείων, από τις καφετέριες, αλλά και από την ασφάλεια που του προσφέρει η περιοχή. Αντίθετα, ένας στους τρεις μένει δυσαρεστημένος από τις υπηρεσίες των ταξί, την καθαριότητα αλλά και από τα διαθέσιμα πάρκα. Τα πιο σημαντικά προβλήματα όμως εξακολουθούν να είναι η κακή κατάσταση του οδικού δικτύου & η ελλιπής σήμανση καθώς και οι υπηρεσίες του αεροδρομίου αναφορικά με τις τιμές καφέ/φαγητού στα κυλικεία, αλλά και με τον περιορισμένο αριθμό καθισμάτων και τουαλετών στο χώρο του αεροδρομίου, με περισσότερο από τους μισούς αλλοδαπούς επισκέπτες να εκφράζουν έντονα τα παράπονα και τη δυσαρέσκεια τους».

ΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Βλέποντας τα ποσοστά αγοράς τοπικών προϊόντων, οι αλλοδαποί τουρίστες φαίνεται να προβαίνουν περισσότερο στην αγορά κρασιού, φρέσκου χυμού πορτοκαλιού και ελαιόλαδου με ποσοστά λίγο πάνω από το 40%. Κοντά στο 30% τουριστών αγοράζει τοπικά τυριά, μέλι, τσικουδιά, λαχανικά και σαπούνι από ελαιόλαδο. Μικρότερα αλλά σημαντικά ποσοστά εμφανίζονται στην αγορά παξιμαδιού καθώς και των αρωματικών φυτών με 16% και 8%, αντίστοιχα. ΕναλλακτικΟς τουρισμΟς Σχετικά με τον εναλλακτικό τουρισμό, παρατηρείται υψηλή προτίμηση για το γαστρονομικό τουρισμό και τον αγροτουρισμό, αφού οι μισοί αλλοδαποί επισκέπτες εξέφρασαν έντονα το ενδιαφέρον τους. Τέσσερις στους δέκα θα ενδιαφερόντουσαν για φυσιολατρικό, αρχαιολογικό/μοναστηριακό αλλά και θαλάσσιο τουρισμό, ενώ ένας στους τρεις για ορειβατικό τουρισμό. Οι μη Σκανδιναβοί είναι εκείνοι που θα ενδιαφερόντουσαν περισσότερο για όλες τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, εκτός από το θαλάσσιο τουρισμό, τομέα όπου οι Σκανδιναβοί δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση.

Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Η έρευνα είχε σκοπό να διερευνήσει και να αξιολογήσει το προφίλ του αλλοδαπού τουρίστα που επιλέγει το αεροδρόμιο Χανίων ως τελικό προορισμό του, συγκεντρώνοντας πρωτογενή στοιχεία από σχεδόν 4.000 έγκυρα ερωτηματολόγια (μεταφρασμένα σε εννέα γλώσσες). Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο αεροδρόμιο Χανίων “Δασκαλογιάννης”, στις εξόδους αναχώρησης των αλλοδαπών τουριστών καθ” όλη τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, από 20 μεταπτυχιακούς φοιτητές προερχόμενοι από τις κυριότερες χώρες του δείγματος αλλά και από ερευνητές του Μ.Α.Ι.Χ., του Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Κρήτης. Επιπλέον, αναφορά γίνεται στις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών που έχουν δημοσιευθεί από τις Υπηρεσίες Πολιτικής Αεροπορίας Χανίων και Ηρακλείου, Λιμεναρχείο Σούδας, με σκοπό να αξιολογήσει την έως τώρα φετινή τουριστική κίνηση στα Χανιά αλλά και γενικότερα στην Κρήτη και να τη συγκρίνει με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Για τη δόμηση του ερωτηματολογίου και καθ´ όλη την πορεία της έρευνας υπήρξε επικοινωνία και υποστήριξη από την Περιφέρεια Κρήτης, την Ένωση Ξενοδόχων Χανίων, το Οικονομικό Επιμελητήριο Δυτικής Κρήτης, το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Χανίων και το Διεθνή Αερολιμένα Χανίων “Δασκαλογιάννης”.
Η ομάδα συγγραφής και ανάλυσης της έρευνας αποτελείται από τους: Δρ. Γεώργιος Μπαουράκης (διευθυντής Μ.Α.Ι.Χ.), Γεώργιος Αγγελάκης (Ερευνητής Μ.Α.Ι.Χ.), καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης (Πολυτεχνείο Κρήτης – Audencia Nantes School of Management, Γαλλία), Περικλής Δράκος (Ε.Δ.Ι.Π. Πανεπιστήμιο Κρήτης), Γεώργιος Ατσαλάκης, οικονομολόγος – λέκτορας Πολυτεχνείου Κρήτης. Σύμφωνα με την έρευνα, από το σύνολο των αλλοδαπών τουριστών που προτιμούν το αεροδρόμιο Χανίων ως τελικό προορισμό των διακοπών τους, το 82% παραμένει στον Ν. Χανίων για να περάσει τις διακοπές του, το 14% προτιμάει το Ρέθυμνο, ενώ μικρότερα ποσοστά επιλέγουν τους Νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου. Σχετικά με τις ομάδες ηλικιών παρατηρείται μια ομοιόμορφη κατανομή μέχρι την ηλικία των 65 ετών. Τέσσερις στους πέντε επισκέπτες είναι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ όσον αφορά τα εισοδηματικά κλιμάκια σχεδόν ένας στους πέντε δηλώνει υψηλό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα πάνω από 80.000 ευρώ. Η συντριπτική πλειοψηφία των αλλοδαπών επισκεπτών άντλησε πληροφορίες για τον τελικό του προορισμό από το διαδίκτυο αλλά και από συγγενείς και φίλους που είχαν επισκεφτεί τον τόπο προορισμού στο παρελθόν.

ΟΙ ΤΙΜΕΣ

Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, όσον αφορά τις τιμές σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, σχεδόν δύο στους τρεις θεωρούν τις τιμές κανονικές. Διακρίνοντας τους αλλοδαπούς επισκέπτες ανά εθνικότητα, παρατηρούμε ότι οι Σκανδιναβοί επισκέπτες είναι υψηλού οικογενειακού εισοδήματος, αφού σχεδόν οι μισοί δηλώνουν ετήσιο οικογενειακό εισόδημα πάνω από 60.000 ευρώ, σε αντίθεση με τους μη Σκανδιναβούς, οι οποίοι προέρχονται εξίσου από όλες τις κατηγορίες εισοδημάτων. Το μεγαλύτερο ποσοστό των αλλοδαπών επισκεπτών και σχεδόν δύο στους τρεις αλλοδαπούς επισκέπτες προτιμάνε να διαμένουν σε ξενοδοχεία, το 25% σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα/δωμάτια/στούντιο, το 4% σε ιδιόκτητα σπίτια, εξοχικά, κάμπινγκ ή φιλοξενείται, ενώ αντίστοιχο είναι και το ποσοστό που διαμένει σε ενοικιαζόμενες βίλες. Τρεις στους τέσσερις Σκανδιναβούς, σε αντίθεση με τους μισούς σχεδόν μη Σκανδιναβούς επιλέγουν να διαμένουν σε ξενοδοχεία. Σχετικά με τις κατηγορίες ξενοδοχείων, σχεδόν τρεις στους τέσσερις προτιμάνε να διαμένουν σε 3 & 4 αστέρων ξενοδοχειακά καταλύματα, το 14% σε πεντάστερα και το υπόλοιπο 10% κυρίως σε ξενοδοχεία 2 αστέρων.
Όσον αφορά τα ξενοδοχειακά «πακέτα» το λεγόμενο “all inclusive package” επιλέγεται σχεδόν από το ένα τρίτο των αλλοδαπών επισκεπτών με τους μη Σκανδιναβούς να δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση. Ο μέσος όρος διάρκειας των διακοπών είναι 9 ημέρες, με τους μη Σκανδιναβούς να διαμένουν κατά μέσο όρο μία ημέρα παραπάνω. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι δύο στους τρεις Σκανδιναβούς προτιμούν τις διακοπές διάρκειας μίας εβδομάδας σε σύγκριση με τους μη Σκανδιναβούς, οι οποίοι ένας στους τρεις επιλέγουν τις εβδομαδιαίες διακοπές.

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Στον Ν. Χανίων, οι πιο δημοφιλείς περιοχές διαμονής είναι ο Πλατανιάς και η Αγία Μαρίνα με ποσοστό 62%, με τους Σκανδιναβούς να τις προτιμούν περισσότερο, σε διπλάσιο μάλιστα ποσοστό σε σχέση με τους μη Σκανδιναβούς. Στο κέντρο των Χανίων μένει το 18%, Αποκόρωνα και Γεωργιούπολη πάει το 7%, ενώ αντίστοιχο είναι και το ποσοστό που επιλέγουν το Καστέλι αλλά και τις νότιες περιοχές του Νομού Χανίων, όπως αυτές των Σφακίων/Παλαιόχωρας και Σούγιας. Οι κρατήσεις των ξενοδοχειακών καταλυμάτων έγιναν κατά 55% μέσω ταξιδιωτικού γραφείου και πράκτορα, ενώ οι μη Σκανδιναβοί είναι αυτοί που χρησιμοποιούν κατά κύριο λόγο το διαδίκτυο (με «νικητή» το booking.com) για την κράτηση των δωματίων τους. Καταλυτικό ρόλο στην απόφαση τους να επιλέξουν τον τελικό προορισμό τους, συνεχίζουν να παίζουν το κλίμα, καθώς και οι φυσικές ομορφιές του τόπου κατά 97%. Σημαντικός παράγοντας επίσης είναι η κρητική κουζίνα κατά 81% και ακολουθούν με μικρότερα αλλά σημαντικά ποσοστά οι αρχαιολογικοί χώροι με 42%, η διασκέδαση και ψυχαγωγία με 27%.

ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟ ΕΛΑΦΟΝΗΣΙ

Σύμφωνα με τους ερευνητές, κορυφαίος προορισμός για τους αλλοδαπούς επισκέπτες που προσγειώνονται στο αεροδρόμιο Χανίων, αναδείχτηκε με διαφορά το Ελαφονήσι, το οποίο επισκέφθηκε ένας στους τρεις τουρίστες. Ακολουθούν οι επισκέψεις στα μουσεία, για τα οποία ένας στους τέσσερις έδειξε ιδιαίτερη προτίμηση. Ένας στους έξι επισκέφτηκε το Μπάλο, τα Φαλάσαρνα, την Κνωσσό καθώς και το φαράγγι της Σαμαριάς. Τέλος, μικρότερο αλλά σημαντικό είναι το ποσοστό των αλλοδαπών επισκεπτών που προτίμησαν τη Σούγια, και τους αρχαιολογικούς χώρους της Φαιστού και της Απτέρας. Σε όλους τους παραπάνω προορισμούς, οι μη Σκανδιναβοί είναι εκείνοι, που πραγματοποίησαν περισσότερες επισκέψεις σε σχέση με τους Σκανδιναβούς. Αυτό εξηγείται με το γεγονός ότι πολλοί από τους Σκανδιναβούς έχουν ξαναέρθει στα Χανιά και γενικότερα στην Κρήτη, οπότε έχουν επισκεφτεί αυτούς τους προορισμούς κατά το παρελθόν.

ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ

Σχετικά με τη χρήση των μεταφορικών μέσων, το 58% επί του συνόλου των αλλοδαπών επισκεπτών χρησιμοποίησε τα λεωφορεία για τις μετακινήσεις του, ακολουθούν τα ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα/δίκυκλα, τα οποία προτιμήθηκαν από το 55% των τουριστών, ενώ το 44% των επισκεπτών χρησιμοποίησε ταξί. Δύο στους τρεις σχεδόν Σκανδιναβούς προτίμησε τη χρήση λεωφορείων για τις μετακινήσεις τους, ενώ ένας στους δύο χρησιμοποίησε ταξί. Το τελευταίο επιλέγεται λιγότερο από τους μη Σκανδιναβούς, δυο στους τρεις των οποίων ενοικίασε αυτοκίνητο/δίκυκλο κατά τη διάρκεια των διακοπών του. Τα αυτοκίνητα/δίκυκλα ενοικιάζονται κατά μέσο όρο για 6 ημέρες από τους αλλοδαπούς τουρίστες, με τους μη Σκανδιναβούς να είναι αυτοί που τα ενοικιάζουν κατά 3 ημέρες περισσότερο σε σχέση με τους Σκανδιναβούς. Αναφορικά με τη χρήση των λεωφορείων, οι αλλοδαποί επισκέπτες τα χρησιμοποιούν κατά μέσο όρο 3 ημέρες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, με τους μη Σκανδιναβούς να τα χρησιμοποιούν κατά μία ημέρα παραπάνω σε σύγκριση με τους Σκανδιναβούς. Τέλος, τα ταξί τα προτιμούν οι τουρίστες κατά μέσο όρο 2-3 ημέρες, ανεξαρτήτου εθνικότητας.

ΞΟΔΕΥΟΥΝ ΕΩΣ 80 ΕΥΡΩ ΗΜΕΡΗΣΙΩΣ

Σύμφωνα με την αρχική επεξεργασία των στοιχείων της έρευνας και με τις πρώτες ενδείξεις που έχουμε, η μεγάλη πλειοψηφία των αλλοδαπών (ενήλικων) τουριστών ξοδεύει κατά μέσο όρο από 60 έως 80 ευρώ ημερησίως κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το κόστος των αεροπορικών του εισιτηρίων αλλά και του τουριστικού καταλύματος του, δαπανώντας αναλογικά το μεγαλύτερο μέρος από αυτά, στις ταβέρνες και καφετέριες. Αναφορικά με τις δαπάνες που πραγματοποίησαν οι αλλοδαποί τουρίστες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, το 87% των επισκεπτών προτίμησε να ξοδέψει τον προϋπολογισμό του στις ταβέρνες/εστιατόρια και καφετέριες, το 56% στην αγορά διαφόρων τοπικών προϊόντων και σουβενίρ, καθώς και στα μεταφορικά μέσα, όπως είναι η ενοικίαση μέσου μεταφοράς αλλά και η χρήση λεωφορείου και ταξί. Σχεδόν ένας στους τρεις επέλεξε να δαπανήσει τα χρήματα του πραγματοποιώντας ημερήσιες εκδρομές, ενώ μόλις ένας στους οκτώ προτίμησε τις νυκτερινές εξόδους σε κλαμπ & μπαρ.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΦΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΧΑΝΙΩΝ

Οι αφίξεις αλλοδαπών επισκεπτών για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2014 στο αεροδρόμιο Χανίων έχουν φτάσει τις 863.168, σημειώνοντας μια αύξηση σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 (781.830 αφίξεις) της τάξης του 10,4%. Η αύξηση αυτή οφείλεται εξίσου τόσο στους Σκανδιναβούς όσο και στους μη Σκανδιναβούς επισκέπτες.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Στα συμπεράσματα της έρευνας αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Ο μέσος τουρίστας που προτιμάει το αεροδρόμιο Χανίων ως τελικό προορισμό των διακοπών του θεωρεί τις τιμές κανονικές σε σχέση με άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς, ενώ προτιμά τις οικογενειακές διακοπές. Εκτός από το κλίμα και τη φυσική ομορφιά του τόπου, τα οποία συνεχίζουν να αποτελούν καταλυτικό παράγοντα στην επιλογή του τελικού προορισμού του, η κρητική κουζίνα κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος στην τελική επιλογή του αλλοδαπού τουρίστα. Ο τελευταίος δε αντλεί πληροφορίες για τον τόπο διακοπών του κυρίως από το διαδίκτυο αλλά και από συγγενείς και φίλους. Σχετικά με τις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών στο αεροδρόμιο Χανίων και με βάση τα πρόσφατα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας Χανίων για την περίοδο Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2014, καταγράφεται αύξηση αφίξεων αλλοδαπών τουριστών κατά 10,4% φτάνοντας στο ιστορικά υψηλό νούμερο των 863.168 αφίξεων, με το 53% των συνολικών αφίξεων να προέρχεται από τις Σκανδιναβικές Χώρες (Νορβηγία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία), ποσοστό το οποίο παραμένει στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, μετά και τη δυναμική εμφάνιση της αεροπορικής εταιρίας Ryanair, μεταφέροντας κατά 88% μη Σκανδιναβούς επιβάτες.
Ωστόσο ανησυχητική είναι η τραγική μείωση των αφίξεων των κρουαζιερόπλοιων στο Νομό Χανίων, γεγονός που πρέπει να προκαλέσει την αφύπνιση, κινητοποίηση και εγρήγορση των αρμόδιων φορέων, ούτως ώστε να μη χαθεί ο τουρισμός της κρουαζιέρας, ο οποίος μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να αποφέρει στην τοπική οικονομία. Στο αεροδρόμιο Ηρακλείου, για την ίδια περίοδο (Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2014), παρατηρούμε ότι υπάρχει μικρότερη αύξηση των αφίξεων αλλοδαπών τουριστών κατά 3,75%, ποσοστό το οποίο μπορεί να είναι πολύ μικρότερο από αυτό του μέσου όρου αυξήσεων της Ελλάδας, που είναι γύρω στο 16%, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και ρεκόρ αφίξεων στο αεροδρόμιο Ηρακλείου. Στο Ηράκλειο, το 61% των συνολικών διεθνών αφίξεων προέρχεται από τη Γερμανία, Ρωσία, Αγγλία και Γαλλία. Από αυτές τις χώρες, αξιοσημείωτη είναι η μείωση των Ρώσων επισκεπτών κατά 11%, συγκριτικά με την περυσινή περίοδο, χάνοντας την πρώτη θέση, που είχαν κατακτήσει για πρώτη φορά πέρυσι. Η πτώση των Ρώσων οφείλεται κυρίως στη επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ στη Ρωσία αλλά και στο γεγονός ότι ρωσικά ταξιδιωτικά πρακτορεία κήρυξαν πτώχευση με αποτέλεσμα να επηρεάσει αρνητικά τις αφίξεις των Ρώσων επισκεπτών. Σχετικά με τις υπόλοιπες εθνικότητες που προτιμούν το αεροδρόμιο Ηρακλείου, σημαντική είναι η αύξηση των Πολωνών, Ελβετών και Γερμανών, ενώ αντίθετα ανησυχητική είναι η μείωση των Ισραηλινών.
Ο αλλοδαπός επισκέπτης του Ν. Χανίων αισθάνεται εξαιρετικά ικανοποιημένος από τη φιλική συμπεριφορά των ντόπιων κατοίκων, αλλά και από τις υπηρεσίες που του προσφέρει το ξενοδοχείο στο οποίο διαμένει κατά μέσο όρο σχεδόν 9 ημέρες. Ωστόσο συνεχίζει να νιώθει σχετικά ανασφαλής για την κατάσταση του οδικού δικτύου και την οδική σήμανση, καθώς και απογοητευμένος σχετικά με τις υψηλές τιμές φαγητού/καφέ στα κυλικεία του αεροδρομίου, αλλά και το συνωστισμό εξαιτίας της εξάντλησης των ορίων δυναμικότητας των υποδομών που παρατηρείται στις πύλες αναχώρησης κυρίως. Αναφορικά όμως με το τελευταίο ζήτημα, οι εργασίες επέκτασης του αεροδρομίου, αναμένεται να ολοκληρωθούν το επόμενο έτος, γεγονός που πρόκειται να δώσει πνοή ανάπτυξης και λύσεις σε πολλά προβλήματα. Για τις μετακινήσεις του χρησιμοποιεί τα λεωφορεία αλλά ενοικιάζει και αυτοκίνητα/δίκυκλα για τις μεταφορές του κατά τη διάρκεια των διακοπών του, επιλέγοντας το Ελαφονήσι ως κορυφαίο τουριστικό προορισμό. Σχετικά με την αγορά τοπικών προϊόντων, ο αλλοδαπός τουρίστας φαίνεται να προτιμάει περισσότερο το τοπικό κρασί, το φυσικό χυμό πορτοκαλιού αλλά και το ελαιόλαδο. Ο γαστρονομικός τουρισμός καθώς και ο αγροτουρισμός είναι οι μορφές εναλλακτικού τουρισμού που θα τον ενδιέφεραν περισσότερο».
(Χανιώτικα νέα - 13.10.2014)
Link: http://www.haniotika-nea.gr/filoxenos-alla-ipoanaptiktos-proorismos/#