Ας κάνουμε μια παραδοχή ή αν θέλετε μια υπόθεση: Η κυβέρνηση τούτη, όπως και η προηγούμενη, όσο κι αν το θέλει, δεν μπορεί να ασκήσει αμιγώς δική της πολιτική. Παραμένει “όμηρος” των δανειστών. Οσο κι αν σε κυβερνητικά στελέχη υπήρχαν ή υπάρχουν αγαθές προθέσεις, η πραγματικότητα στην οικονομία είναι πολύ μα πολύ σκληρή.
Νομοτελειακά, όμως, σε κάποια στιγμή η Ελλάδα θα εξέλθει από τα μνημόνια. Κάποιοι λένε πως αυτό θα γίνει, αν όλα πάνε καλά, το 2018. Όμως, τι θα γίνει μετά; Θα αποκατασταθούν αδικίες οι οποίες έχουν πλήξει τους Ελληνες πολίτες; Θα γίνουν αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις; Θα έρθει η πολυπόθητη ανάπτυξη; Πώς θα είναι η Ελλάδα και η οικονομία της χώρας μετά τα μνημόνια; Θα μπορεί να σταθεί στα πόδια της χωρίς, φυσικά, να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος που έφεραν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και οδήγησαν στα μνημόνια;
Για να μην επαναληφθούν, όμως, τα λάθη του παρελθόντος, οφείλει το πολιτικό προσωπικό της χώρας, να αφήσει τις στείρες αντιπαραθέσεις, να προχωρήσει σε κριτική και αυτοκριτική και να διερωτηθεί τι έφταιξε και η Ελλάδα βρέθηκε σε… κυκεώνα.
Το 2011 (πρώτη δημοσίευση - έκδοση το 1991) είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Θεμέλιο το βιβλίο: “Οι αιτίες της παρακμής της σύγχρονης Ελλάδας” με μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυση του σημαντικού διανοητή Παναγιώτη Κονδύλη (1943 - 1998).
Ο Π. Κονδύλης επισημαίνει (σελ. 57) ότι «οι ραγδαίες κοινωνικές ανακατατάξεις που συνόδευσαν τα χρόνια της κατοχής, του εμφυλίου πολέμου και του εξαμβλωματικού εκσυχρονισμού των επομένων δεκαετιών σήμαναν τη μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας από το καθεστώς του πατριαρχισμού και του νόθου ή επίπλαστου αστισμού στο καθεστώς μιας εξίσου νόθας μαζικής δημοκρατίας, δηλαδή μιας δημοκρατίας με πολύ μεγαλύτερη κοινωνική κινητικότητα από πριν, αλλά ταυτόχρονα ανίκανης να απαλλαγεί από τις πελατειακές νοοτροπίες και σχέσεις που της κληροδότησε η προηγούμενη κατάσταση. Απεναντίας μάλιστα, η αναμφισβήτητη διεύρυνση της δημοκρατίας και του πλουραρισμού, ιδίως στη μεταδιδακτορική περίοδο, οδήγησε τελικά στην επίταση των διαρθρωτικών αδυναμιών του συστήματος, εφόσον οι άμεσα ενδιαφερόμενοι “κλάδοι” τη χρησιμοποίησαν για να εμπεδώσουν και να επαυξήσουν όσα τους είχε ήδη αποφέρει η πελατειακή συναλλαγή κομμάτων και ψηφοφόρων». Για να προσθέσει (σελίδα 61):
«Ο λαϊκισμός, ο οποίος ενδημεί σε κάθε σύγχρονη μαζική δημοκρατία, συγχωνεύθηκε με τα πατροπαράδοτα κοινωνικά και ψυχολογικά γνωρίσματα του επιχώριου πελατειακού συστήματος και έτσι προέκυψε μια κατάσταση, στην οποία η δημαγωγία ήταν αναπόδραστη γιατί την επιθυμούσαν ακριβώς εκείνοι προς τους οποίους απευθυνόταν, πιστεύοντας ότι, αν την πάρουν στην ονομαστική της αξία, θα μπορέσουν να τη χρησιμοποιήσουν ως γραμμάτιο προς εξόφληση. Καθώς οι πελατειακές ανάγκες έπρεπε τώρα να ικανοποιηθούν σε καταναλωτικό επίπεδο ανώτερο απ’ τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας, η συγκεκριμένη λειτουργία του ελληνικού πολιτικού συστήματος, η οποία, όπως είδαμε, ήταν εξαρχής αντιοικονομική, κατάντησε να αποτελεί το βασικό εμπόδιο στην εθνική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη - κάτι παραπάνω μάλιστα: έγινε ο αγωγός της εκποίησης της χώρας με μόνο αντάλλαγμα τη δική της διαιώνιση, δηλαδή τη δυνατότητά της να προβαίνει σε υλικές παροχές παίρνοντας παροχές ψήφου. Ακόμα και η απλούστερη σκέψη και γνώση φανερώνει ότι εθνική ανάπτυξη μπορεί να γίνει μόνο με την αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων, δηλαδή με τον αντίστοιχο περιορισμό της κατανάλωσης, προπαντός όταν τα καταναλωτικά αγαθά η χώρα δεν τα παράγει αλλά τα εισάγει και για να τα εισαγάγει δανείζεται, δηλαδή εκχωρεί τις αποφάσεις για το μέλλον της στους δανειοδότες της. Ο δρόμος της ανάπτυξης είναι ο δρόμος της συσσώρευσης, της εντατικής εργασίας και της προσωρινής τουλάχιστον (μερικής) στέρησης, ενώ ο δρόμος της (βραχυπρόθεσμης μόνον) ευημερίας είναι ο δρόμος του παρασιτισμού και της εκποίησης της χώρας».
Η ανάλυση του Παναγιώτη Κονδύλη είναι σήμερα δραματικά επίκαιρη. Η Ελλάδα για να σταθεί, κάποτε, στα πόδια της πρέπει να ξεπεράσει νοοτροπίες του παρελθόντος. Και αυτό δεν είναι υπόθεση μόνο των κυβερνήσεων. Αλλά είναι υπόθεση όλων μας. Για μια πραγματικά δυνατή Ελλάδα προς το αύριο.
Νομοτελειακά, όμως, σε κάποια στιγμή η Ελλάδα θα εξέλθει από τα μνημόνια. Κάποιοι λένε πως αυτό θα γίνει, αν όλα πάνε καλά, το 2018. Όμως, τι θα γίνει μετά; Θα αποκατασταθούν αδικίες οι οποίες έχουν πλήξει τους Ελληνες πολίτες; Θα γίνουν αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις; Θα έρθει η πολυπόθητη ανάπτυξη; Πώς θα είναι η Ελλάδα και η οικονομία της χώρας μετά τα μνημόνια; Θα μπορεί να σταθεί στα πόδια της χωρίς, φυσικά, να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος που έφεραν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και οδήγησαν στα μνημόνια;
Για να μην επαναληφθούν, όμως, τα λάθη του παρελθόντος, οφείλει το πολιτικό προσωπικό της χώρας, να αφήσει τις στείρες αντιπαραθέσεις, να προχωρήσει σε κριτική και αυτοκριτική και να διερωτηθεί τι έφταιξε και η Ελλάδα βρέθηκε σε… κυκεώνα.
Το 2011 (πρώτη δημοσίευση - έκδοση το 1991) είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Θεμέλιο το βιβλίο: “Οι αιτίες της παρακμής της σύγχρονης Ελλάδας” με μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυση του σημαντικού διανοητή Παναγιώτη Κονδύλη (1943 - 1998).
Ο Π. Κονδύλης επισημαίνει (σελ. 57) ότι «οι ραγδαίες κοινωνικές ανακατατάξεις που συνόδευσαν τα χρόνια της κατοχής, του εμφυλίου πολέμου και του εξαμβλωματικού εκσυχρονισμού των επομένων δεκαετιών σήμαναν τη μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας από το καθεστώς του πατριαρχισμού και του νόθου ή επίπλαστου αστισμού στο καθεστώς μιας εξίσου νόθας μαζικής δημοκρατίας, δηλαδή μιας δημοκρατίας με πολύ μεγαλύτερη κοινωνική κινητικότητα από πριν, αλλά ταυτόχρονα ανίκανης να απαλλαγεί από τις πελατειακές νοοτροπίες και σχέσεις που της κληροδότησε η προηγούμενη κατάσταση. Απεναντίας μάλιστα, η αναμφισβήτητη διεύρυνση της δημοκρατίας και του πλουραρισμού, ιδίως στη μεταδιδακτορική περίοδο, οδήγησε τελικά στην επίταση των διαρθρωτικών αδυναμιών του συστήματος, εφόσον οι άμεσα ενδιαφερόμενοι “κλάδοι” τη χρησιμοποίησαν για να εμπεδώσουν και να επαυξήσουν όσα τους είχε ήδη αποφέρει η πελατειακή συναλλαγή κομμάτων και ψηφοφόρων». Για να προσθέσει (σελίδα 61):
«Ο λαϊκισμός, ο οποίος ενδημεί σε κάθε σύγχρονη μαζική δημοκρατία, συγχωνεύθηκε με τα πατροπαράδοτα κοινωνικά και ψυχολογικά γνωρίσματα του επιχώριου πελατειακού συστήματος και έτσι προέκυψε μια κατάσταση, στην οποία η δημαγωγία ήταν αναπόδραστη γιατί την επιθυμούσαν ακριβώς εκείνοι προς τους οποίους απευθυνόταν, πιστεύοντας ότι, αν την πάρουν στην ονομαστική της αξία, θα μπορέσουν να τη χρησιμοποιήσουν ως γραμμάτιο προς εξόφληση. Καθώς οι πελατειακές ανάγκες έπρεπε τώρα να ικανοποιηθούν σε καταναλωτικό επίπεδο ανώτερο απ’ τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας, η συγκεκριμένη λειτουργία του ελληνικού πολιτικού συστήματος, η οποία, όπως είδαμε, ήταν εξαρχής αντιοικονομική, κατάντησε να αποτελεί το βασικό εμπόδιο στην εθνική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη - κάτι παραπάνω μάλιστα: έγινε ο αγωγός της εκποίησης της χώρας με μόνο αντάλλαγμα τη δική της διαιώνιση, δηλαδή τη δυνατότητά της να προβαίνει σε υλικές παροχές παίρνοντας παροχές ψήφου. Ακόμα και η απλούστερη σκέψη και γνώση φανερώνει ότι εθνική ανάπτυξη μπορεί να γίνει μόνο με την αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων, δηλαδή με τον αντίστοιχο περιορισμό της κατανάλωσης, προπαντός όταν τα καταναλωτικά αγαθά η χώρα δεν τα παράγει αλλά τα εισάγει και για να τα εισαγάγει δανείζεται, δηλαδή εκχωρεί τις αποφάσεις για το μέλλον της στους δανειοδότες της. Ο δρόμος της ανάπτυξης είναι ο δρόμος της συσσώρευσης, της εντατικής εργασίας και της προσωρινής τουλάχιστον (μερικής) στέρησης, ενώ ο δρόμος της (βραχυπρόθεσμης μόνον) ευημερίας είναι ο δρόμος του παρασιτισμού και της εκποίησης της χώρας».
Η ανάλυση του Παναγιώτη Κονδύλη είναι σήμερα δραματικά επίκαιρη. Η Ελλάδα για να σταθεί, κάποτε, στα πόδια της πρέπει να ξεπεράσει νοοτροπίες του παρελθόντος. Και αυτό δεν είναι υπόθεση μόνο των κυβερνήσεων. Αλλά είναι υπόθεση όλων μας. Για μια πραγματικά δυνατή Ελλάδα προς το αύριο.
Γ. ΛΥΒ.
(Χανιώτικα νέα - 19/1/2016)
Link: http://www.haniotika-nea.gr/ta-lathi-tou-parelthontos-ke-i-ellada-tou-mellontos/
Link: http://www.haniotika-nea.gr/ta-lathi-tou-parelthontos-ke-i-ellada-tou-mellontos/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου